Hội hỗ trợ Tomoiki Việt Nhật – “Mái nhà” ấm áp cho người Việt giữa lòng Tokyo
Chào các bạn đang sinh sống và làm việc tại Nhật Bản! Chắc hẳn nhiều người trong chúng ta khi xa quê đều mong muốn tìm được một nơi chốn bình yên, một điểm tựa tinh thần, và đặc biệt là sự giúp đỡ khi gặp khó khăn. Hôm nay, mình muốn giới thiệu đến các bạn một tổ chức vô cùng ý nghĩa, đó là Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật (Viet Nhat Tomoiki Shien Kai). Đây là một tổ chức pháp nhân phi lợi nhuận, với trụ sở đặt tại một ngôi chùa thanh tịnh ở quận Minato, ngay giữa lòng thủ đô Tokyo sầm uất. Từ lâu, Hội đã là một địa chỉ tin cậy, một “mái nhà” ấm áp cho rất nhiều người Việt mình, từ các bạn thực tập sinh kỹ năng, du học sinh cho đến những người lao động khác. Đặc biệt, từ khi đại dịch COVID-19 ập đến, gây bao xáo trộn, Hội lại càng dồn hết tâm sức để hỗ trợ đời sống, giúp tìm kiếm và tìm lại việc làm cho những người Việt gặp khó khăn trên đất Nhật.
Vòng tay nhân ái: Hỗ trợ từ thực phẩm, chỗ ở đến con đường sự nghiệp
Ấm lòng những suất ăn, những thùng hàng cứu trợ
Khi đại dịch COVID-19 bùng phát, biết bao người Việt mình lâm vào cảnh khó khăn, thiếu thốn. Thấu hiểu điều đó, Hội đã không quản ngại, đứng ra hỗ trợ thực phẩm. Từng bao gạo, thùng mì gói, chai nước mắm, gói gia vị… được các thành viên của Hội cẩn thận đóng vào những hộp các-tông, rồi gửi đi khắp các vùng miền trên đất Nhật, trao đến tận tay những người đang cần. Chỉ tính từ tháng 3 đến tháng 7 năm 2020, Hội đã gửi đi khoảng 5.000 thùng hàng như vậy. Sau đó, Hội còn kết nối với một tổ chức phi lợi nhuận khác ở Kobe để tiếp tục lan tỏa sự sẻ chia này.
“Mái ấm” chùa và những định hướng tương lai
Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ thực phẩm, trong khoảng nửa năm kể từ tháng 3/2020, Hội đã mở rộng vòng tay, cưu mang khoảng 100 người Việt – những cựu thực tập sinh, cựu du học sinh bị mắc kẹt, chưa thể về nước do dịch bệnh. Các bạn được ở miễn phí ngay trong khuôn viên chùa, được cấp đồ ăn thức uống. Đó thực sự là một nơi nương náu quý giá giữa lúc khó khăn trăm bề.
Đến tháng 9/2020, khi tình hình dần thay đổi, Hội đã chuyển hướng, không chỉ hỗ trợ những người chờ về nước nữa, mà tập trung giúp đỡ những ai mong muốn tìm việc hoặc tìm lại việc làm tại Nhật. Vẫn là chỗ ăn ở miễn phí tại chùa, nhưng thêm vào đó là những lớp học tiếng Nhật (JLPT), những buổi hướng dẫn ôn thi kỹ năng – những “tấm vé thông hành” cần thiết để các bạn có thể chuyển sang tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định. Hội còn tận tình hỗ trợ cả việc làm thủ tục chuyển đổi tư cách lưu trú và tìm kiếm công việc phù hợp.
Nối lại những nhịp cầu: Hỗ trợ chuyển đổi tư cách lưu trú, kể cả cho người từng “lầm lỡ”
Thật đáng mừng là hơn một nửa số người Việt được Hội cưu mang trong thời gian gần đây đều bày tỏ nguyện vọng muốn tìm một công việc mới, một khởi đầu mới. Trong số đó, có cả những bạn từng là du học sinh, hay thậm chí là thực tập sinh kỹ năng đã từng bỏ trốn.
Với những trường hợp cựu thực tập sinh kỹ năng bỏ trốn, việc đầu tiên Hội làm là giúp các bạn xin được tư cách “lưu trú ngắn hạn” (tanki taizai). Đây là bước quan trọng để các bạn không còn trong tình trạng cư trú bất hợp pháp nữa.
Sau đó, Hội sẽ đứng ra đàm phán với Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh để xin chuyển đổi từ “lưu trú ngắn hạn” sang “Hoạt động đặc định” (特定活動 – tokutei katsudo), một loại tư cách lưu trú cho phép duy trì công việc. Điều này nghe có vẻ khó tin, nhưng ngay cả khi bạn đã từng bỏ trốn, nếu chứng minh được rằng việc bỏ trốn đó là do những lý do bất khả kháng (ví dụ như bị bạo lực ở chỗ làm, điều kiện làm việc quá tồi tệ…), bạn vẫn có cơ hội tìm lại được một công việc khác một cách hợp pháp.
Để làm được điều này, cần phải có bằng chứng cụ thể: những đoạn tin nhắn trao đổi (qua Messenger, LINE…) với nghiệp đoàn hoặc công ty cũ, video, hình ảnh… Ghi nhận từ tháng 9/2020 đến tháng 7/2021, trong số 305 cựu thực tập sinh kỹ năng bỏ trốn được Hội cưu mang, đã có 189 người may mắn lấy lại được tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định”. Một con số thật ấn tượng, phải không các bạn?
Tuy nhiên, con đường này không phải lúc nào cũng trải hoa hồng. Để làm thủ tục chuyển đổi, cần có giấy tờ do nghiệp đoàn cũ cung cấp. Mà không phải nghiệp đoàn nào cũng hợp tác. Hội đã phải đối mặt với không ít khó khăn, phải kiên trì đàm phán, thuyết phục rất nhiều.
Nếu bạn là thực tập sinh kết thúc hợp đồng một cách êm đẹp, thì việc chuyển đổi tư cách lưu trú thường dễ dàng hơn. Nhưng nếu đã bỏ trốn quá lâu, khả năng không chuyển được cũng khá cao. Trong những trường hợp đó, Hội vẫn không bỏ rơi, mà sẽ tìm cách hỗ trợ để các bạn có thu nhập qua các công việc làm thêm (baito) cho đến khi có thể về nước.
Còn với những bạn thực tập sinh kỹ năng chưa hết hạn hợp đồng mà không thể tiếp tục công việc, Hội sẽ lắng nghe, tìm hiểu cặn kẽ sự tình. Sau đó, Hội sẽ làm việc với cả ba bên: Hiệp hội thực tập kỹ năng quốc tế (OTIT), nghiệp đoàn và công ty tiếp nhận, để tìm ra giải pháp tốt nhất, có thể là quay lại nơi làm cũ, hoặc tìm một nơi thực tập mới phù hợp hơn.
“Trao cần câu”: Dạy tiếng Nhật miễn phí, mở đường đến tương lai
Tư cách lưu trú “Hoạt động đặc định” chính là bước đệm quan trọng để các bạn hướng tới tư cách “Kỹ năng đặc định” (特定技能 – tokutei ginou) – một loại visa cho phép làm việc lâu dài hơn tại Nhật. Muốn có được visa này, các bạn cần phải đạt trình độ tiếng Nhật JLPT N4 trở lên và đỗ kỳ thi kỹ năng chuyên ngành mà mình muốn làm. Hiểu được điều đó, Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật đã mở những lớp học, hướng dẫn tận tình cho những người Việt đang được Hội cưu mang ôn luyện cho các kỳ thi quan trọng này.
Ngay trong Hội, có những nhân viên chuyên trách dạy tiếng Nhật, trong đó có 3 người đã hoàn thành chương trình đào tạo giáo viên tiếng Nhật bài bản. Không chỉ vậy, vào cuối tuần, còn có các anh chị “sempai” người Việt đã từng thi đỗ kỳ thi kỹ năng đến để chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn các bạn học thi.
Năm 2021, Hội đã tổ chức lớp học tiếng Nhật miễn phí 3 tiếng mỗi ngày. Hàng tuần còn có các buổi thi thử JLPT để các bạn làm quen với không khí phòng thi và tự đánh giá năng lực. Ngoài giờ học trên lớp, các bạn cựu thực tập sinh, cựu du học sinh với quyết tâm chuyển sang Kỹ năng đặc định còn tự giác miệt mài học thêm vài tiếng mỗi ngày. Sự nỗ lực không ngừng nghỉ đó thật đáng khâm phục!
“Kết nối cơ hội”: Hỗ trợ tìm việc không vì lợi nhuận
Song song với việc đào tạo, Hội còn tích cực tìm kiếm và kết nối các bạn với những công ty phù hợp với nguyện vọng. Khi có thông tin tuyển dụng tốt, Hội sẽ chia sẻ ngay. Nếu các bạn tìm được nơi ưng ý, có thể đến phỏng vấn. Và điều đáng quý là Hội hoàn toàn không thu bất kỳ khoản phí giới thiệu nào.
Phần lớn các bạn sau khi đỗ phỏng vấn sẽ bắt đầu làm việc dưới hình thức baito (làm thêm). Khi đã thi đỗ JLPT và kỳ thi kỹ năng, các bạn sẽ làm thủ tục chuyển từ “Hoạt động đặc định” sang “Kỹ năng đặc định”. Với tư cách lưu trú này, các bạn có thể làm việc ở Nhật tối đa đến 5 năm, một khoảng thời gian đủ để tích lũy kinh nghiệm và tài chính.
Gần nửa thế kỷ đồng hành cùng người Việt xa xứ
Ít ai biết rằng, Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật có một lịch sử gắn bó và giúp đỡ người Việt kéo dài gần 50 năm. Tính đến thời điểm bài viết gốc (15/7/2021), Hội đang cưu mang 26 người Việt.
Người đứng đầu, “linh hồn” của Hội chính là bà Yoshimizu Rie, 52 tuổi. Cha của bà vốn là sư trụ trì của ngôi chùa này. Ngay từ năm 1963, ông đã bắt đầu dang tay giúp đỡ các nhà sư Việt Nam sang Nhật du học, bố trí cho họ nơi ăn chốn ở. Sau trận Đại động đất Đông Nhật Bản kinh hoàng năm 2011, nhà chùa đã cưu mang 86 du học sinh và thực tập sinh Việt Nam trong suốt một tháng trời. Kể từ đó, cánh cửa chùa luôn rộng mở đón những người Việt cần sự giúp đỡ đến tạm lánh, tìm một chốn bình yên.
Vài năm trở lại đây, bà Yoshimizu đã chính thức tiếp quản và đẩy mạnh các hoạt động hỗ trợ cho thực tập sinh kỹ năng và du học sinh người Việt đang gặp bế tắc. Bà không quản ngại khó khăn, cứu giúp những bạn thực tập sinh bị công ty đối xử không thỏa đáng, thậm chí còn hỗ trợ cả những trường hợp mang thai ngoài ý muốn, giúp các bạn vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.
Mỗi khi nhận được một lời kêu cứu, bà lại cẩn trọng tìm hiểu, trao đổi với các chuyên gia, rồi kiên trì đàm phán với công ty tiếp nhận, nghiệp đoàn, OTIT, trường học… để tìm ra hướng giải quyết tốt nhất cho từng trường hợp. Những con số biết nói: năm tài chính 2019, Hội đã hỗ trợ 218 người, cưu mang 46 người. Sang năm tài chính 2020, con số này đã tăng lên đến 6.500 người được hỗ trợ và 306 người được cưu mang.
Đó thực sự là những nỗ lực phi thường, xuất phát từ một tấm lòng nhân ái lớn lao.
【Thông tin liên hệ NPO・Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật】
◇ Điện thoại： 03-6435-6644
◇ Địa chỉ： 〒105-0011 Tokyo-to, Minato-ku, Shibakoen 2-11-1-203 (Chùa Nishinkutsu)
◇ E-mail： n.tomoiki@gmail.com
◇ Đại diện: Yoshimizu Rie (Khi gọi điện, nếu người nghe máy không phải là bà Rie, bạn có thể nói: “Rie san wo onegai shimasu” để được chuyển máy nhé.)
Nếu bạn đang ở Nhật và gặp khó khăn, đừng ngần ngại tìm đến Hội Hỗ trợ cộng sinh Việt Nhật. Ở đó, bạn sẽ tìm thấy sự giúp đỡ chân thành và một vòng tay ấm áp.
